هرچه به شمالغربی جزیره نزدیکتر می شوی مدرنیته رنگ می بازدو سنت با خون گرمی به استقبالت می آید تا تو را هدایت کند به گوشه ای از جنوب کشور و یادآور شود که همه حدود ۵۰ هزار ساکن غیر بومی کیش مهمان همین چند محله بومینشین جزیره هستند.
چه میزبان های متواضعی در این گوشه از شهر آرام و با کمترین مطالبه به زندگیشان رنگ سادگی زده اند و با چشمانی خیره به تغییراتی که مهمان هر روز در شهرو دیارشان ایجاد می کند در انتظار پیراستن چهره محلاتشان هستند.
مشامم آغشته به بوی دریا، چشم هایم خیره به این همه سادگی و قدم هایم پر از اشتیاق برای طی کردن کوچه پس کوچه های محلاتی می شود که رنگ سفید خانه ها و دیوار حیاط هایش هر بینندیی را مشتاق سپردن دل و جان به این فضای سنتی به یادگار مانده از فرهنگ جنوبی ها می کند.
لباس های سنتی زنان، مردان و کودکان، زبان شیرین عربی، معماری متفاوت خانه ها برای جلوگیری از نفوذ کمتر گرما و حیاط های بزرگی که نخل ها را مانند شناسنامه مناطق جنوبی به آغوش کشیدند، هیچ کدام نتوانستند کوچه های خاکی، آسفالت های قدیمی نامناسب و اوضاع نابسامان معابر این محلات را از چشم من پنهان کنند.
کوچه ها را یکی پس از دیگری طی کردم تا به محله ای که کارگرها در آن مشغول سنگ‌فرش و اصلاح معابر بودن رسیدم بعد از سلام و خدا قوت آدرس کوچه ای که کارشان در آنجا تمام شده بود را دادند، وسوسه شدم آینده این محلات را ببینم پس از طی یکی دو کوچه به محل سنگ‌فرش شده متناسب با فرهنگ و معماری این منطقه رسیدم.
این سبک از چهره آرایی دل را به وسوسه زندگی کردن در آنجا می اندازد و می تواند محله سفین که نام خود را به علت فعالیت کشتی سازان در این منطقه در ایام قدیم از سفینه وام گرفته به مقصدی جذاب برای گردشگری تبدیل کند.
سفین از ۲ بخش قدیم و جدید تشکیل شده که محله سفین قدیم قدمتی ۴۰۰ ساله دارد و سفین جدید نیز حدود ۵۰ سال قبل در دوران پهلوی دوم برای جایگزینی روستای ماشه به علت اجرای طرح های توریستی پی ریزی شد.
این ۲ محله هم اکنون در همسایگی هم ۹۰ درصد ساکنان بومی کیش را در خود جای داده و می توان گفت تنها نقطه ای از این جزیره است که بافت تاریخی و فرهنگ ها و رسوم خود را نگه داشته و برای حفظ و پویایی آن نیازمند توسعه فعالیت های حفاظتی، مرمتی و احیا است.
یکی از بومیان کیش برای معرفی بیشتر این محله به ایرنا گفت: بیشتر بومیان ساکن در این محله ها به شغل صیادی اشتغال دارند اما در گذشته حرفه هایی همچون صید و تجارت مروارید، کشاورزی، دامداری، دریا نوردی و کشتی سازی نیز وجود داشت که به مرور زمان بسیاری از این فعالیت ها کمرنگ شده است.
محمد جاسم پور با اشاره به اجرای معبرسازی در سفین قدیم و جدید اظهار داشت: سفین قدیم چون بافت قدیمی و تاریخی دارد خیلی از کوچه ها و قسمت های ان هنوز آسفالت نشده و یا از آسفالت مناسبی برخوردار نیست که ساماندهی معابر یکی از مطالبات مهم و اساسی بومیان است.
وی یادآور شد: عمده دلیل اولویت دادن بومیان برای معبر سازی در حوزه مدیریت شهری عدم شیب بندی به ویژه در اثر آسفالت ریخته شده و تجمع آب های سطحی هنگام بارش باران بوده که همواره معضلاتی را برای کیشوندان بومی ایجاد کرده است.
جاسم پور افزود: در رویکرد جدید شرکت عمران، آب و خدمات بحث سنگ‌فرش کردن کوچه ها از شهریور سال جاری با هدف حفظ بافت قدیمی و زیباسازی منطقه با سنگ‌فرش های همخوان با ساختمان های سفین قدیم و جدید در حال اجرا است.
مدیر خانه بومیان جزیره کیش با بیان اینکه اقدامات انجام یافته در این طرح متناسب با سبک معماری محله های سفین قدیم و جدید است یادآور شد: شرکت در این اقدام قبل از اجرای طرح طی نظر سنجی با بومیان ساکن طرح را طراحی کرده که اجرای طرح با استقبال آنان مواجه شده است.
جاسم پور که به عنوان یکی از نمایندگان بومیان جزیره در کمیته های برنامه ریزی شرکت عمران، آب و خدمات در خصوص اجرای طرح ها در محله های بومی نشین حضور دارد افزود: بازسازی خانه ها توسط بومیان، جداره سازی محله های سفین قدیم و جدید پس از معبر سازی و سنگ‌فرش و ساماندهی فاضلاب برخی نقاط از جمله مطالبه های این مردم در حوزه مدیریت شهری است.
وی یادآور شد: اجرای این طرح ها می تواند ، گامی برای از بین بردن برخی ناهنجاری ها و همچنین تقویت زیباسازی معابر و محلات شود در کنار آن نیز می توان با تکیه بر این زیبایی ها به فعالیت های بخش گردشگری نیز مجوز داد.
تخصیص ۷۰ میلیارد ریالی برای اجرای فاز اول بهسازی سفین
توسعه پایدار و همگون شهری و توجه به نقاط مغفول مانده در راستای بهبود کیفیت زندگی ساکنان کیش در شهرک ها و مناطق مختلف شهری از جمله مناطق بومی نشین مهمترین رویکردهای شرکت عمران، آب و خدمات به عنوان متولی امور شهری جزیره کیش است و مدیرعامل این شرکت با بیان اینکه طرح ساماندهی بهسازی معابر سفین از اقدامات ویژه این شرکت برای پاسخگویی به نیازهای بومیان است گفت: در این طرح در هرکدام از محلات سفین قدیم و جدید ۲۰ هزار متر مربع (به صورت جمعی ۴۰ هزار متر مربع) اجرای سنگ‌فرش و کف پوش بتنی بوده که برآورد اولیه اعتبار این طرح برای اجرای مرحله اول ۷۰ میلیارد ریال است.
عبدالنبی شرفی افزود: اصلاح، بهسازی و اجرای کفپوش بتنی معابر کم عرض سفین قدیم و رفع آبگرفتگی های حاصل از بارندگی و اصلاح ورودی های منازل، تخریب و جمع‌آوری آسفالت ، بتن و کفپوش های فرسوده معابر، اصلاح کدهای ارتفاعی دریچه های فاضلاب و جدول گذاری حاشیه دیوارهای منازل، شیب بندی و لایه ریزی و کمپکت بستر معابر، اجرای کفپوش بتنی معابر ، اصلاح رمپ های ورودی منازل از جمله اهداف این طرح است.
وی افزود: یکی از دغدغه‌های اهالی سفین قدیم و جدید آبگرفتگی معابر در زمان بارندگی است که در این راستا نیز از ابتدای امسال لکه گیری، اصلاح معبر و جمع‌آوری آسفالت و کف سازی این مناطق شامل در دستور کار قرار گرفته که تا کنون حدود ۲هزار مترمربع در سفین جدید و ۲ هزار و ۵۰۰متر در سفین قدیم انجام شده است.
مدیرعامل شرکت عمران، آب و خدمات افزود: در این طرح قسمت‌هایی که دارای ارزش تاریخی است در بهسازی از موادی استفاده شده که با بافت سنتی همخوانی دارد و قسمت‌هایی که احتمال صدور مجوز برای نوسازی و بازسازی این بافت‌ها وجود دارد سعی شده از مواد و مصالح مدرن و بتنی استفاده شود.
مسابقه طراحی جداره سازی
معبر سازی تنها اقدام این شرکت در راستای تحقق مطالبات بومیان در حوزه مدیریت شهری نیست و به گفته شرفی، این شرکت برای ساماندهی جداره های برخی محلات مسابقه طراحی شهری و جداره سازی مسیر بومی- فرهنگی با هدف توسعه متوازن شهری و استفاده از ایده های برتر طراحی را ترتیب داده است.
وی افزود: این مسابقه بر اساس شرایط و مقررات جامع مسابقات وزارت راه و شهر سازی و با هدف استفاده از ایده های برتر و نوآوری دانش آموختگان رشته های معماری و شهرسازی و طراحی منظر و لند اسکیپ در طراحی شهری و جداره سازی مسیر بومی - فرهنگی میدان سعدی تا مسجد خاتم برگزار می شود.
مدیرعامل شرکت عمران آب و خدمات کیش افزود: در نظر گرفتن شرایط ویژه محور بومی- فرهنگی و رعایت مقیاس و تناسبات طرح ،ساماندهی فضاهای باز شهری با اولویت بافت بومی موجود، توجه به مسیر مسجد خاتم تا مسجد اهل تسنن، ایجاد هماهنگی جداره ها با توجه به اجرایی و کم هزینه بودن و اصلاح هندسی مسیر طراحی از اولویت های این مسابقه است.
پیشرفت ۲۲ درصدی طرح بهسازی معابر سفین
سرپرست معاونت فنی و عمرانی شرکت عمران، آب و خدمات کیش نیز به ایرنا گفت: تا کنون ۲۲ درصد طرح ساماندهی معابر محلات سفین قدیم و جدید این جزیره اجرا شد و مراحل بعدی طرح با توجه به بهبود وضعیت جوی با قوت کامل ادامه دارد.
آرش نیک فرجام اظهار داشت: طرح بهسازی معابر سفین قدیم و جدید به عنوان تنها نقطه بومی نشین این جزیره از مهر سال جاری در دستور کار قرار گرفته و این طرح هم اکنون ۲۲ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی متراژ اجرا شده در این طرح را ۹ هزار متر مربع شامل پنج هزار متر مربع در سفین قدیم و چهار هزار متر مربع در سفین جدید اعلام و اضافه کرد: بهسازی سفین قدیم و جدید یکی از طرح‌های اولویت دار جزیره بوده و در این راستا اصلاح مابقی زیرساخت‌ها مانند چاه‌های فاضلاب و دفع آب‌های سطحی به‌صورت همزمان در دست اقدام است
وی افزود: اجرای کف پوش، جدول کاری و رنگ آمیزی به‌صورت مرحله به مرحله انجام می‌شود و پیمانکار طرح با استفاده ازمصالح بروز و مقاوم ازجنس پریورس کارمی کند تا بتوانیم قبل از شروع فصل بارندگی و تا پایان فصل پاییز بخش عمده‌ای ازکاررا به پایان برسانیم.
چهره آرایی سفین همواره یکی از مطالبات بومی نشین های جزیره کیش بوده که در دوره های مختلف مورد توجه بود اما این برنامه هم اکنون به عنوان طرحی نهایی در راستای پاسخ گویی به دغدغه مردمان بومی و همچنین گام نهادن در مسیر توسعه ظرفیت های گردشگری این محلات پیگیری می شود.
انتظار می رود با تامین به موقع اعتبارات مورد نیاز این طرح تا پایان سال به اتمام برسد و چشم انتظاری بومیان برای پیشرفت همگام با سایر نقاط شهر پس از سال ها پایان یابد.