به گزارش «تابناک البرز»؛ این روزها آمارهای نگران کنندهای از مصارف بی رویه آب در کشور و استان پرجمعیت البرز منتشر میشود، گویا مردم با دیدن سالی سیلاب، فراموش کردهاند که در پس سه دهه کم بارشی و خشکسالی، سفرههای زیر زمینی استان همچنان خالی از آب هستند.
استان البرز که مانند بیشتر مناطق کشور در این سالها و دههها از کمبود آب رنج میبرد در پاییز و زمستان ۹۷ و بهار ۹۸، روزهایی متفاوت از سالهای گذشته تجربه کرد، بارشهایی که بیشتر به شکل باران و سیل بود نتوانست سفرههای تکیده زیر زمینی را به حداقل جبران خسارت برساند.
بیش از ۵۸۰ میلی متر بارندگی در سال زراعی جاری استان البرز به ثبت رسید، هرچند به نسبت سالهای گذشته کم سابقه بود و طبیعت و رویشگاههای استان را نشاط دوباره بخشید اما زخم سالهای کم بارشی و خشکسالی به حدی است که به گفته کارشناسان امور آب به این سادگی قابل جبران نیست.
وقوع سالی پربارش در پس سه دهه خشکسالی شاید این تصور را به وجود آورد که کشور وارد دوره ترسالی شده و تا دوره چند سال دیگر خبری از آن خشکی فصول نخواهد بود اما آنطور که کارشناسان میگویند هنوز زمان زیادی وجود دارد تا بتوان در شرایط تغییر اقلیم همانند ادوار گذشته چشم انداز دقیقی برای مرز ترسالی و خشکسالی متصور شد.
با این اوصاف اگر هم به فرض مثال وارد ترسالی شده باشیم، وقوع بارشهای پیاپی در مدت زمان زیادی میتواند سفرههای خالی زیر زمینی را به مرز گذشته بازگرداند، سفرههایی که هنوز هم تاراج میشوند و نفسهای آخر را می کشند.
استان البرز از جمله مناطقی است که گذشتههای پرآب و سرسبز را تجربه کرده و شاید همین سرسبزی سبب شد تا جمعیت فراوانی به سمت خود بکوچاند اما امروز مهاجرتهای بی رویه و ساخت وسازهای بی شمار، طراوات و سبزینگی آن را به حداقل رسانده و در کنار آن خشکسالی ممتد بسیاری از رودخانههایش را خشک کرده است.
مصارف بی رویه آب در سه بخش کشاورزی، صنعتی و شهری البرز سبب شده تا میزان دسترسی به منابع سفرههای زیر زمینی استان از حدود ۲۰ تا ۴۰ متر در دهه ۷۰ اکنون به حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر برسد، موضوعی که بارها توسط مسئولان و کارشناسان در قالب سخنان هشدارگونه بیان شده است.
ساخت باغ ویلاها در اراضی کشاورزی و حفاری بیش از ۱۱ هزار حلقه چاه غیرمجاز از مواردی است که باقیمانده سفرههای زیر زمینی البرز را نشانه رفته است.
از دیگر سو مصارف بی رویه در مناطق شهری به این امید که سال آبی پربارشی در البرز پشت سال گذاشته شده یا به تصور پا نهادن به ترسالی از دیگر مسائلی است که فرهنگ مصرف بهینه آب را به حاشیه برده است.
آنطور که مسئولان امور آبفای استان البرز اعلام داشتهاند، مصرف بی رویه آب، امسال زودتر از سالهای گذشته آغاز شده و خردادماه سال جاری با وجود اینکه گرما چندان نمودی نداشت اما مصارف بی رویه، نوک پیکان نمودارها را به سمت هشدار برد.
اگرچه مسئولان استانی میگویند تلاشها بر تأمین منابع آبی در مناطق مختلف استان معطوف شده اما این خود مردم و مصرف کنندگان هستند که باید منابع محدود آبی را مدیریت کنند.
این روزها برخی مناطق شهری و روستایی استان البرز از جمله طبقات فوقانی ساختمانهای بلندمرتبه با مشکل کمبود یا افت فشار آب مواجه هستند و دستگاههای مسئول پرچم هشدار را بالا بردهاند.
برخی مناطق مانند شهرستان فردیس بنا به گفته مردم و مسئولان منطقه از کمبود آب َآشامیدنی رنج میبرند که در نماز جمعه هفته گذشته این شهرستان از مسئولان استانی مدد خواهی شد.
خرداد پرمصرف البرز
مدیرعامل شرکت آبفای استان البرز با بیان اینکه میزان مصرف آب ساکنان استان در خردادماه امسال ۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشت از مردم خواست در مصرف آب صرفه جویی کنند.
غلامرضا رضایی فر اظهار داشت: میزان مصرف آب در استان طی روزهای اخیر افزایش یافته و ضرورت دارد که مردم هشدارهای آبفا در خصوص افزایش مصارف آب با توجه به محدودیت منابع آبی را جدی بگیرند.
وی ادامه داد: با توجه به افزایش شدید دمای هوا و در نتیجه افزایش مصرف آب طی روزهای اخیر، حجم مخازن ذخیره آب در بعضی از ساعتها بخصوص در پیک مصرف (قبل از ظهر و هنگام غروب) کاهش یافته و سبب افت فشار در برخی مناطق استان بخصوص درطبقات بالای ساختمانها شده است.
رضایی فر گفت: به منظور برخورداری تمام شهروندان از نعمت آب در تمام ساعتهای شبانه روز، رعایت صرفه جویی و پرهیز از مصارف غیر ضروری لازم است.
وی با اشاره به اینکه افزایش این میزان مصرف آب در خرداد امسال که میانگین دمای کمتری نسبت به زمان مشابه در سال گذشته داشته، هشداردهنده است، افزود: افت سطح سفرههای زیرزمینی که عمده ترین منابع تأمین آب استان البرز هستند بخاطر برداشت بی رویه، افزایش جمعیت و افزایش نزدیک به ۴۰ درجهای دمای هوا و روشن شدن کولرهای آبی و رشد مصرف است که در کنار رعایت نشدن روشهای درست مصرف آب شرب توسط شهروندان میتواند سبب بروز کم آبی و افت فشار در بعضی مناطق شود.
رضایی فر بیان داشت: میزان سرانه مصرف آب توسط هر یک از شهروندان بیش از ۲۲۰ لیتر در شبانه روز است که حدود ۴۷ درصد بالاتر از استانداردهای تعریف شده یعنی ۱۵۰ لیتر در شبانه روز است، بنابراین تصحیح الگوهای رفتاری و مصرفی توسط شهروندان و اعمال دقیق مدیریت مصرف میتواند از تنش آبی جلوگیری کند.
مدیر عامل شرکت آبفای البرز گفت: تنظیم شناور کولرها برای جلوگیری از نشت آب، کوتاه کردن زمان انجام استحمام، حذف موارد غیر ضروری مثل شستن حیاط، کوچه وخیابان وخودروها با شیلنگ آب، آبیاری درختان و فضای سبز منازل درشب ویا صبح زود (بدون غرقاب کردن) و…از جمله توصیهها به شهروندان این استان است.
شرکت آبفای شهری استان البرز حدود ۲ میلیون مشترک دارد.
میزان مصرف آب در استان البرز بالاست
مدیر عامل آب منطقهای استان البرز میگوید: میزان مصرف آب در این سه میلیون نفری نسبت به سایر استانها در سطح بالایی قرار دارد.
داود نجفیان در آئین اختتامیه طرح ملی دانش آموزی نجات آب استان البرز، اظهار داشت: در ایران از ۸۶ درصد پتانسیل آب استفاده میشود در حالی که این میزان استفاده در کشورهای توسعه یافته زیر ۲۰ درصد است.
وی با اشاره به اینکه میزان مصرف آب در البرز ۹۶ درصد از کل آب استان است، یادآور شد: رویکرد مصرف آب در بخش رفتاری در ایران به ویژه در استان البرز که منبع تأمین آبی ندارد، باید تغییر پیدا کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای البرز تصریح کرد: کاهش مصرف آب و رعایت الگوی بهینه آب نیز در جامعه نیاز به فرهنگ سازی دارد که در این راستا نقش آموزش و پرورش بسیار تأثیر گذار و مهم است.
نجفیان با بیان اینکه آموزش و پرورش استان البرز در اجرای طرح ملی دانش آموزی نجاب آب عملکرد بسیار خوبی دارد، یادآور شد: برای نجات آب نیاز به مشارکت همه مردم به خصوص در البرز داریم تا با مشکل روبرو نشویم.
وی بیان داشت: در ۲۵ روز بارش فروردین ماه سال جاری ۷۷۰ میلیون متر مکعب آب در البرز تولید شد که فقط ۱۰ درصد آن جذب سفرههای زیر زمینی شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای البرز خاطر نشان کرد: از آب سدهای طالقان و امیر کبیر نیز آب جدیدی به استان البرز اختصاص داده نمیشود.
وی تنها راه حل مقابله با کم آبی را کاهش مصرف آب دانست و ادامه داد: سرانه مصرف آب در دنیا ۱۲۰ لیتر در شبانهروز برای هر نفر است که این رقم در البرز ۲۲۰ لیتر و در روستاهای این استان ۴۰۰ لیتر در شبانهروز برای هر نفر است.
مدیر عامل آب منطقهای البرز در ادامه به نشست زمین در البرز پرداخت و اضافه کرد: این نشستها مرگ آبخوانها را در پی دارد.
نجفیان با اشاره به اینکه محدودیت مالی برای بحث فرهنگسازی و اطلاعرسانی در زمینهٔ اصلاح الگوی مصرف آب نداریم، افزود: دانش آموزان طرحها و ایدههای خوبی در زمینه مصرف آب و آگاهی دهی به جامعه دارند.
با این حال انتظار میرود مردم در تابستان ۹۸ با رعایت الگوهای مصرف، ضمن مراقبت از سرمایه آبی کشور و استان البرز از هدر رفت آب جلوگیری کنند.