به گزارش تابناک لرستان- علیرضا سلیمانی روزبهانی؛ عقرب‌ها یکی از میلیون‌ها مخلوقات خدا است که در اثر شناخت نادرست تا به امروز مورد بی‌مهری اقوام بشری قرار گرفته و چنانچه شایسته این موجودات شگفت‌انگیز بوده با آنها برخورد نشده و تلاش مناسبی جهت حفظ این سرمایه‌های ملی صورت نپذیرفته است.
این موجودات با سابقه حیات حدود ۴۵۰ میلیون ساله خود بر روی این کره خاکی اندک زمانی است که مورد لطف دانشمندان و محققین قرار گرفته و هر روزه با کشف خواص مختلف زهر عقرب در زمینه‌های پزشکی ارزش این موجود روز افزون شده و جایگاه خود را در عالم علم پیدا نموده است.
نوید گلی کارشناس دامپزشکی به همراه تیمور مرادی کارشناس ارشد کشاورزی بیش از ۲ سال است بر روی عقرب‌ها و پرورش و نگهداری و تکثیر این موجود و تامین غذای مورد نیاز آنها مطالعه می‌کنند.
۲ جوان کارآفرین بروجردی پرورش عقرب را در کارگاه شخصی و همچنین خرید زمینی به مساحت حدود پنج‌هزار مترمربع و گرفتن ۳۰ استعلام و موافقت اصولی از ارگان‌های مربوطه، درصدد تکثیر و پرورش این موجود جهت حفظ ذخایر ژنتیکی ایران و جلوگیری از انقراض و صید بی‌رویه ۶ گونه و تامین زهر مورد نیاز در صنایع پزشکی، بدون وارد شدن خسارت به جمعیت این موجودات شدند.
چگونه به این حوزه ورود کردید؟
در سال ۹۵ بعد از مطلع شدن از بیماری سرطان پدرم و جستجو جهت پیدا کردن راه‌های نوین درمان، با داروهای جدید ساخته شده از زهر موجودات زهرآگین به خصوص عقرب آشنا و با یک جستجوی ساده متوجه عدم وجود اینگونه داروها در بازار کشور شدم.
به عنوان شخصی که سالیان زیادی مستقیماً با بیماران سرطانی و خانواده‌های آنها و مشکلات بی‌پایان این عزیزان در ارتباط بودم متوجه با ارزش بودن و در دسترس نبودن این ماده ارزشمند برای مراکز داروسازی و تحقیقاتی کشور و خارج از کشور و عدم وجود تحقیقات لازم در این زمینه شدم و این مطلب اولین جرقه برای ایجاد یک مجتمع تکثیر و پرورش عقرب بود که شعله‌های امید را برای درمان پدر و عزیزان زجر کشیده زنده می‌کرد.
فعالیت خود را برای پرورش عقرب از چه سالی آغاز کردید و اینکه با چه مشکلاتی مواجه شدید؟
بنده و همکارم بعد از توافق برای انجام این کار، در سال ۹۷ با خرید زمین و تلاش چهارساله، در پایان سال ۱۴۰۱ موفق به گرفتن مجوز تاسیس این مجتمع شدیم.
متاسفانه مشکلات زیادی طی این چند سال در راه‌اندازی این مجتمع وجود داشت.اولین مشکل ما عدم آشنایی دستگاه‌های مختلف با کارهای نوبنیاد و نبودن قوانین و کارشناسان مطلع بود، دومین مشکل کارشکنی بعضی از ادارات و کارشناسان مربوطه و برخورد سلیقه‌ای و سهل‌انگارانه و خونسرد مسولین با کار آفرینان است.
از دیگر مشکلات پیش‌رو وجود مافیای دارویی و قوانین دست و پا گیر بود که مانع از صادرات این محصول گران‌بها می‌گردد و از دیگر مشکلات ما، عدم حمایت مالی از پروژه‌های تولیدی و دانش‌بنیان و عدم درک حساسیت و اهمیت پیوند بین مراکز تولیدی و تحقیقاتی جهت افزایش سرعت تولید علم و عدم وابستگی به نفت و ایجاد اشتغال پایدار به حساب می‌آید.
در کل کشور چندین مجوز در کشور جهت صدور پرورش عقرب صادر گردیده است که دستور صدور مجوز پرورش عقرب در هیات وزیران و مسئولان مربوطه تایید و سپس به ارگان‌های صدور مجوز ابلاغ شده است، پس اول اینکه چرا بعد از طی مراحل جان‌فرسای گرفتن مجوز اجازه صادرات و یا استفاده داخلی از آن داده نمی‌شود؟
جوانانی مثل ما که مشتاقانه هرچه داشته‌اند جهت خرید زمین و هزینه‌های گرفتن مجوز و تحقیقات اولیه این کار در طبق اخلاص گذاشته‌اند چرا از حمایت های مالی کم بهره و تنفس دار محروم هستیم؟ آیا حمایت از تولید یعنی فرد کارآفرین تمام دارایی خود را جهت ایجاد اشتغال گذاشته و سالها عمر خود را به دنبال مجوز سپری کند و بعد از گرفتن مجوز زحمات و اشتیاق خود را بدون حاصل رها کند؟
بنده و همکارم سال گذشته ، جهت دریافت حمایت‌های مالی به چندین ارگان مختلف از جمله صندوق محیط زیست و بانک کارآفرینی جهت گرفتن تسهیلات مراجعه نمودیم که متاسفانه حاصلی نداشت و بعد از آن به استانداری مراجعه و مشکل را بازگو و طرح توجیهی خود را ارائه نمودیم که تا زمان این گفت‌وگو نتیجه‌ای حاصل نشده است.
پرورش عقرب چه فایده‌ای دارد؟
طبق تحقیقات انجام شده توسط محققان و دانشمندان در کشور، اثر ضدسرطانی زهر عقرب همیسکورپیوس لپتروس بر رده سلولی سرطان گلیوبلاستوم است که بررسی خواص ضد سرطانی سم خام عقرب Hottentota در شرایط آزمایشگاهی که توسط موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی و مرکز علم و فناوری زیست شناسی دانشگاه جامع امام حسین(ع) تهران در شهریور ۹۵ منتشر شد، نتایج اولیه این مطالعه نشان داد که سم خام عقرب هوتنتوتا از طریق القای آپوپتوزیس از رشد و تکثیر سلول‌های سرطان پستانMcf7 جلوگیری می‌نماید.
از دیگر کاربردهای زهر عقرب علاوه بر تولید پادزهر، می‌توان به درمان بیماری‌های خود ایمنی چون لوپوس، ساخت مسکن و آنتی بیوتیک‌های نسل جدید، درمان مالاریا و دیابت اشاره نمود.
با شناخت کاربردهای مختلف زهر عقرب و استفاده روز افزون، جهان به سمت استفاده هرچه بیشتر زهر این موجودات حرکت خواهد نمود که این مطلب مستلزم صید هرچه بیشتر این موجودات از طبیعت و در نتیجه انقراض گونه‌ها و برهم خوردن اکوسیستم می‌باشد که در حال حاضر در ساده‌ترین حالت، عقرب‌ها از طبیعت صید و زهرگیری و دوباره رهاسازی می‌شوند که متاسفانه اکثراً به چرخه زاد و ولد و زندگی طبیعی باز نخواهند گشت.
چه راه‌هایی برای جلوگیری از انقراض عقرب و زهرگیری برای استفاده در حوزه درمان وجود دارد؟
برداشت از طبیعت که مساوی با انقراض عقرب‌هاست پس تکثیر و پرورش گونه‌های مورد نیاز طبق اصول علمی در جهت تامین زهر مورد نیاز مراکز درمانی و ممانعت از صید بی‌رویه به صورت قاچاق و جلوگیری از انقراض عقرب‌ها است.
آیا حاضرید دوباره این فعالیت را ادامه دهید؟
پرورش عقرب یک کار بسیار تخصصی بوده که نیازمند داشتن علم و تجربه بسیار در محیط کار واقعی است. بنده با تمام عشقی که به این موجودات دارم در دوران سه سال تحقیقات یک بار گزیده شدم که بسیار دردناک بود، زهر عقرب یک ماده پروتئینی و بسیار حساس بوده که استخراج آن تنها در آزمایشگاه‌های پیشرفته و طبق شرایط استاندارد دارای ارزش می‌باشد و دوستانی که به صورت متفرقه اقدام به زهرگیری می نمایند تنها با به خطر انداختن زندگی خود و اطرافیان، خسارتی جبران ناپذیر به طبیعت وارد نموده و زهر استحصال شده بدون خریدار است و هیچ استفاده‌ای برای این عزیزان ندارد.
از مسوولان چه انتظاری دارید؟
در صورت پشتیبانی مسوولین استان لرستان از مجوز صادر شده که حاصل تلاش چهار ساله یک تیم چهار نفره می‌باشد این مجتمع در برنامه مورد نظر با زیربنای بالغ بر ۲۲۰۰ مترمربع و ظرفیت نگهداری ۲ میلیون عقرب در فاز اول و اشتغال‌زایی مستقیم ۵۰ الی ۱۰۰ نفر می‌تواند به عنوان یک قطب تحقیقاتی و تامین مواد اولیه دارویی جهت مصارف داخلی و یا صادرات آغاز به کار نماید.