در حالی که طی روزهای اخیر، اخبار مربوط به تنش در روابط ایران و عربستان در صدر مطالب مطبوعات و رسانه های بین المللی جای گرفته، اعلام خبر حمله نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی به ساختمان سفارت ایران در یمن، از سوی رسانه های غربی با رویکردی خاص و یکجانبه پوشش داده شد؛ امری که به خوبی جهت گیری های موجود در این رسانه ها را به نمایش می گذارد.
در حالی که طی روزهای اخیر، اخبار مربوط به تنش در روابط ایران و عربستان در صدر مطالب مطبوعات و رسانه های بین المللی جای گرفته، اعلام خبر حمله نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی به ساختمان سفارت ایران در یمن، از سوی رسانه های غربی با رویکردی خاص و یکجانبه پوشش داده شد؛ امری که به خوبی جهت گیری های موجود در این رسانه ها را به نمایش می گذارد.
در واکنش به این سخنان، سخنگوی ائتلاف ضد یمنی تحت رهبری عربستان گفت، اظهارات جابری انصاری درباره این موضوع را پیگیری می کند. وی همچنین مدعی شد که حوثی ها از سفارتخانه های متروکه برای عملیات نظامی استفاده می کنند.
اما در شرایطی که این اظهارات احمد العسیری خود به نوعی تأیید ضمنی و غیرمستقیم انجام حمله مذکور از سوی سعودی ها به شمار می رفت، رسانه های غربی در پوشش خبری خود از این موضوع، صرفاً به بیان اینکه موضوع حمله به سفارت، از سوی ایران «ادعا» شده و همچنین انتشار ادعاهای متقابل طرف سعودی، بسنده کردند.
این در حالی است که بیشتر این رسانه ها، در موضوع وقایع رخ داده در سفارت عربستان در تهران، پوشش کاملی را همراه با تصاویر و ویدئو ترتیب داده و با وجود توضیحات ایران، مبنی بر حضور نیروهای خودسر در آن ماجرا و تأکید بر برخورد با متخلفان، انگشت اتهام را به سوی حکومت جمهوری اسلامی ایران نشانه رفتند.
در پی سخنان دیروز جابری انصاری، خبرگزاری «رویترز» در صف مقدم قرار گرفته و خود مستقل به تلاش برای رد مواضع ایران پرداخت. این خبرگزاری نوشت: ساکنان و شاهدان عینی در صنعا به رویترز گفته اند که هیچ خسارتی به ساختمان سفارت ایران وارد نشده است. این خبرگزاری همچنین اظهارات دیگری از سخنگوی ائتلاف سعودی را بازتاب داد که این بار مدعی شده بود این ائتلاف، هیچ گونه عملیاتی در نزدیکی سفارت انجام نداده است.
اما بخش دیگری از مطلب رویترز، بازتاب واکنش وزارت خارجه دولت مستعفی و فراری یمن به این موضوع بود. رویترز بدون اشاره به عدم حضور هیچ یک از کادر این به اصطلاح وزارت خارجه در خاک یمن و مستعفی بودن دولت این کشور، به نقل از «یک منبع رسمی وزارت خارجه» یمن نوشت که هیچ حمله ای به سفارت ایران نشده است. جالب تر اینکه همین «وزارت خارجه»، مسئولیت حفاظت از اماکن دیپلماتیک در صنعا را با جنبش انصارالله و نیروهای حامی علی عبدالله صالح، رئیس جمهور پیشین دانسته و از خود سلب مسولیت کرده است. به عبارت دیگر، مشخص نیست اصولاً این دستگاه رسمیتی دارد یا خیر!
روزنامه «نیویورک تایمز» نیز از این موضوع با نام «متهم شدن» سعودی ها به حمله به سفارت ایران در یمن یاد کرده، اما بلافاصله در ادامه همان جمله می افزاید، به گفته شاهدان عینی، حمله ای به سفارت صورت نگرفته است. با این حال، در همین مطلب اشاره شده که ائتلاف تحت رهبری عربستان، شدیدترین حملات خود طی چند ماه اخیر در صنعا را درست در همان روز مورد اشاره ایران و پس از اوج گیری تنش ها میان تهران و ریاض انجام داده است.
نیویورک تایمز همچنین تلاش کرده، مقامات ایرانی را به تناقض گویی متهم کند و در همین راستا، خبر کوتاه اولیه مربوط به حمله به سفارت را در کنار توضیحات تکمیلی جابری انصاری قرار داده و می نویسد، در حالی که ایران ابتدا اعلام کرده بود، ساختمان سفارت هدف قرار گرفت، اندکی بعد اعلام کرد که موشک ها به «نزدیکی» سفارت برخورد کرده و سبب خسارات و آسیب های انسانی نیز شده است.
همین خط خبری و تحلیلی در میان بسیاری دیگر از مطبوعات و رسانه های غربی نیز تکرار شده است. در این میان، شاید تنها «وال استریت ژورنال» باشد که می توان از دل مطلبی که منتشر کرده، شواهدی دال بر واقعیت موضوع را استخراج کرد. این روزنامه می نویسد، به گفته شاهدان، مساحتی حدود 700 متر در اطراف سفارت ایران هدف قرار گرفته و ترکش های حاصل از انفجار به ساختمان سفارت و دیگر ساختمان ها برخورد کرده است.
یکی از افرادی که در نزدیکی سفارت ایران سکونت دارد، اظهار داشته: «من دیدم که برخی پنجره های شیشه ای سفارت ایران شکست و ترکش و سنگ به این ساختمان اصابت کرد».
به هر حال، آن گونه که مشخص است، خط خبری غالب در میان رسانه های غربی درباره موضوع اخیر ـ بر خلاف آنچه در ایران درباره سفارت و کنسولگری عربستان روی داد ـ تلاش برای کم اهمیت جلوه دادن موضوع و رد مواضع ایران است، حال آنکه همان گونه که مشاهده شد، با کنار هم قرار دادن مطالب خود این رسانه ها و نیز مواضع رسمی عربستان، می توان به شواهدی در تأیید موضوع دست یافت.
اما اکنون و در شرایطی که از یک سو دولت سعودی در تلاش های رسمی خود، سعی دارد ائتلافی از کشورهای همسو با خود را علیه ایران بسیج کند و از سوی دیگر، رسانه های همسو با این کشور اقدام به پوشش جهت دار اخبار و گزارش های مرتبط می کنند، ضروری است، همان گونه که سخنگوی وزارت خارجه ایران دیروز تأیید کرد، دستگاه دیپلماسی از طریق مجاری رسمی و قانونی این موضوع را پیگیری کرده و جلوی به حاشیه راندن شدن موضوع از سوی عربستان را بگیرد.
تأکید بر مسئولیت مستقیم «دولت» عربستان در این موضوع و نیز عامدانه بودن آن با توجه به مشخص بودن مختصات ساختمان سفارت، مهمترین ابزاری است که ایران در این ماجرا در اختیار دارد.
