مدیرکل میراث فرهنگی همدان با اشاره به اینکه بافت تاریخی همدان قابلیت ثبت جهانی دارد، گفت: اجرای برخی طرح ها و پروژه ها، ثبت جهانی تپه تاریخی هگمتانه را تهدید می کند.
ریحان سروش مقدم در قالب هشتمین اجلاس بین المللی حفظ بافت تاریخی و رشد و توسعه شهری در حوزه اوراسیا، در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در استان همدان بر تأسیس هتل های بوم گردی تأکید داریم، اظهار داشت: در کنار حمایت از هتل های مدرن به دنبال راه اندازی هتل های بوم گردی در همدان هستیم چراکه یکی از شاخص های خوبی که در بافت تاریخی مورد اهمیت بوده و برای گردشگران جذاب است محلات قدیمی است.
به گزارش تابناک همدان؛ وی افزود: هدف این است که بر اساس سیاست بازآ فرینی، محلات قدیمی احیا، بازسازی و نوسازی شوند و با قرار گرفتن در کنار هم مجتمع اقامتی و هتل بوم گردی توسعه یابد.
سروش مقدم تصریح کرد: طرح هایی را با الگو گرفتن از معماری قدیم و همسو با معماری بناهای گذشته به سرمایه گذاران معرفی کردیم و از اجرای چنین طرح هایی در استان همدان استقبال می شود.
وی با اشاره به بافت قدیمی شهر همدان گفت: بافت تاریخی شهر یک مجموعه ۱۷۱ هکتاری است که مشتمل بر ۱۹۹ اثر معماری ثبت شده است که در کنار آن بازار را نیز با وسعت ۴۴ هکتار داریم.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان بیان کرد: ۲۶ مسجد، ۹ امامزاده و سقاخانه، 10 حمام، 20 خانه تاریخی، هفت مدرسه، 10 باغ و عمارت و هفت آرامگاه و مقبره، پنج میدان، پنج کلیسا و کنیسه و ۱۱ مرکز محله در این بافت قدیمی وجود دارد.
وی به وجود 28 کاروانسرا در بافت تاریخی شهر همدان اشاره کرد و گفت: علاوه بر این، پنج تیمچه و ۲۷ راسته بازار در شهر همدان وجود دارد که بازارهای ما متعلق به دوره صفویه است و از لحاظ کالبدی و استمرار حیات اقتصادی از معدود بازارهای کشور به شمار میرود.
سروش مقدم به محلات موجود در بافت قدیمی شهر همدان اشاره و تصریح کرد: این محلات شامل محله کبابیان، حاجی، کلپا، امامزاده یحیی، درودآباد، کولانج، سرپل یخچال، سرپل پهلوانها، قاشق تراشها، محله بازار و آقاجانیبیگ است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان با اشاره به اینکه همدان در گذشته ۵۲ محله داشته است، بیان کرد: با ورود مدرنیته به کشور و تدوین نقشه جدید همدان بخشی از محلات از بین رفتند و به جایی رسید که تعداد محلات ما محدود شده است اما برای بازآفرینی محلات موجود برنامهریزی های لازم در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه راستهبازارهای همدان با مشاغل مختلف حفظ شده و سراها نیز با پوشش طاق سنتی جلوهای خاص به بازار بخشیدهاند، بیان کرد: کارشناسان معماری، شهرسازی و میراث فرهنگی معتقدند که بافت تاریخی همدان یکی از بافتهای بسیار قوی بوده که قابلیت ثبت جهانی دارد.
سروش مقدم با بیان اینکه در حال حاضر این بافت به پایگاه علمی-پژوهشی تبدیل شده است، عنوان کرد: همدان یکی از پنج شهر دارای بافت تاریخی مصوب در شورای عالی معماری و شهرسازی کشور است.
وی با اشاره به برگزاری هشتمین اجلاس بینالمللی سیاستگذاری رشد و توسعه شهری و حفاظت بافت تاریخی در حوزه اوراسیا در همدان، تصریح کرد: از شهریور ماه گذشته پیگیر برگزاری یک جشنواره بینالمللی با عنوان مجموعههای دست کند در همدان بودیم و تفاهمنامهای نیز در این خصوص منعقد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان در ادامه از برگزاری همایش بینالمللی مجموعههای دستکند در تهران خبر داد و گفت: در قالب این همایش از مجموعههای دست کند همدان نیز بازدید میشود.
سروش مقدم با بیان اینکه در عرصه معماری، مهندسی شهرسازی، میراث فرهنگی و حوزه تاریخی میتوان از این اجلاس استفاده کرد، گفت: ۳۵ نفر متخصص و محقق در قالب اجلاس به همدان آمدهاند که این اساتید از برجستهترین متخصصان بوده و میتوانند برای حفظ بافت قدرتمند همدان کمک کنند.
وی با اشاره به اینکه اجلاس در دو بخش دانشگاهی و اجرایی برگزار میشود، تاکید کرد: نخستین برنامه این است که طرحها را مستندسازی کرده و پس از این اجلاس هریک از دستگاهها، بخشهای مرتبط با حیطه وظایف خور را احصا میکند.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان با اشاره به اینکه انتقال تجربیات این متخصصان میتواند در برنامهریزیها در حوزه گردشگری اثرگذار باشد، تصریح کرد: یکی از برنامههای میراث فرهنگی همدان ثبت جهانی هگمتانه بوده است که براساس نظر یکی از متخصصان باید نقشه راه و پلان مدیریتی برای این محوطه باستانی تهیه شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان اظهار داشت: در هگمتانه نیز سعی داریم بین محوطه و محلات اطراف آن پیوند منطقی ایجاد کنیم به طوری که منافع هر دو بخش تأمین شود.
وی افزود: به دنبال این نیستیم که اطراف این محوطه دیوار کشیده شود بلکه در تلاش هستیم تا محوطه هگمتانه و هم محلات اطراف نفع داشته باشند که این تصمیم راهبردی بوده و باید به آن توجه جدی شود.
سروش مقدم با بیان اینکه مقالات ارائه شده در این اجلاس بسیار مورد اهمیت است، تأکید کرد: دلیل این اهمیت وجود متخصصان بوده و اگر از این مقالات راهبردهایی را دریافت کنیم، میتوان در حفظ بافت تاریخی گامهای موثری برداشت.
وی با بیان اینکه در بازسازی و مرمت بازار از مشارکت مالکان و مدیریت شهری استفاده شده است، گفت: از حضور سرمایهگذاران و متخصصان برای حفظ کالبد، اصالت و ارتقای آن استقبال و حمایت میکنیم چراکه این فضا به اندازهای دارای ظرفیت است که میتوان به خوبی در آن سرمایهگذاری کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان اظهار داشت: باید بین میدان امام خمینی(ره) همدان و میدان نقش جهان از لحاظ بافت تاریخی تفاوت قائل باشیم چراکه میدان مرکزی ما معاصر بوده و سابقه تاریخی چندانی ندارد، از طرفی به تنهایی ظرفیت ثبت جهانی ندارد لذا باید تمام عناصر در اطراف آن برای ثبت در فهرست آثار جهانی مورد توجه قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه بافت تاریخی همدان مشکلاتی برای ثبت جهانی دارد، تصریح کرد: با ثبت بافت تاریخی هر اقدامی در این بافت با مشکل روبهرو میشود و شاید مجموعه مدیریت شهری را دچار اختلال کند.
سروش مقدم با اشاره به اینکه در حال حاضر چند طرح و پروژه، ثبت جهانی تپه هگمتانه را تهدید میکند، بیان کرد: با این وجود چند طرح خوب برای ثبت در فهرست آثار جهانی داریم که یکی از پیشنهادات ما بافت تاریخی شهر همدان است.
امکان ثبت جهانی آرامگاههای معاصر همدان وجود دارد
معاون میراث فرهنگی همدان با اشاره به اینکه بافت تاریخی همدان به صورت پویا حفظ شده است، گفت: امکان ثبت جهانی آرامگاههای معاصر همدان وجود دارد.
بهرام توتونچی در قالب هشتمین اجلاس بینالمللی سیاستگذاری رشد و توسعه شهری و حفاظت بافت تاریخی در حوزه اوراسیا در جمع خبرنگاران اظهار داشت: عناصر اصلی محلات قدیمی شهر مساجد، حمامها و عناصر تجاری بودهاند، تلاش بر این است این عناصر را احیا و از پتانسیلهای موجود در زندگی شهری امروز و شهرسازی نوین استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه یکی از ویژگیهای بافت همدان وجود سه عنصر مهم است، اظهار داشت: محوطه هگمتانه، بافت تاریخی شامل محوطهها و بافت بازار همدان از عناصر مهمی هستند که توجه شرکتکنندگان خارجی اجلاس اوراسیا را به دنبال داشت.
توتونچی تصریح کرد: در بافت تاریخی شهر همدان از سه هزار و ۵۰۰ سال قبل تا به امروز استمرار زندگی در فضا قابل مشاهده است به طوریکه در تمام دورههای تاریخی از همدان به عنوان یک شهر فعال و پویا نام برده شده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان اینکه استمرار در زندگی در همدان یکی از ویژگی های بارز شهر است، تصریح کرد: بافت تاریخی شهر همدان در سال ۱۳۳۵ با استفاده از عکسهای هوایی ثبت شده که وسعتی بیش از ۲۰۰ هکتار دارد.
وی با بیان اینکه این شهر مورد هجوم افاغنه و مغول بوده است، بیان کرد: با این وجود همدان بافت تاریخی و پویای خود را حفظ کرده است که این امر از اهمیت بالایی برخوردار است.
توتونچی تأکید کرد: هرچند برخی از این بافتهای تاریخی همدان به ثبت ملی رسیده اما نیاز است که تمام دستگاهها در حفظ این بافت با ما همکاری کنند چراکه بافت تاریخی برای جذب گردشگر از ظرفیت بالایی برخوردار است.
معاون میراث فرهنگی اداره استان همدان با بیان اینکه در خواناسازی بدنه میدان اقداماتی را انجام دادهایم، اظهار داشت: ما ادعایی نداریم که مرمت چندانی در میدان امام انجام شده اما همواره سعی ما بر این بوده که مرمتها را ادامه دهیم.
وی با اشاره به اینکه امکان ثبت جهانی آرامگاههای معاصر همدان در فهرست آثار جهانی در آینده دور یا نزدیک وجود دارد، اظهار داشت: اگر بتوانیم به طور کامل بافت تاریخی را برای ثبت جهانی در نظر بگیریم تمام این آثار را در برمیگیرد.
توتونچی با بیان اینکه مرکز محلات حاجی، کلپا و کبابیان همدان به صورت اصولی احیا میشود، تصریح کرد: همدان در دوره اسلامی، یکی از قویترین و پویاترین محلات از لحاظ بافت تاریخی بوده و این محلات به دلیل فراهم کردن فضایی دلچسب برای ساکنان به "چمن" معروف شده بودند.
نماینده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در اجلاس اوراسیا نیز در این نشست با بیان اینکه موضوع این اجلاس حفظ بافت تاریخی و رشد و توسعه شهری بوده است، گفت: به عنوان نماینده سازمان میراث فرهنگی در جلسات مقدماتی اجلاس حضور داشتم و سعی بر این شد تا محورها دستهبندی شده و به نتایج و اهداف موردنظر برسیم.
امین ماهان با بیان اینکه قرار بر این شد در قالب اجلاس اوراسیا ۳۰ نفر دانشجو رشتههای معماری و شهرسازی وارد همدان شود، اظهار داشت: از این تعداد ۱۷ نفر از دانشگاههای چین، ژاپن، روسیه و بلژیک و ۱۳ نفر نیز دانشجویان ایرانی در همدان حاضر شدند.
وی با اشاره به اینکه در این اجلاس فضا فراهم شد تا میهمانان از بافت تاریخی، مرکز محلات و فضای سنتی و فرهنگی محلات بازدید کنند، بیان کرد: بازار به عنوان یکی از عناصر اصلی تشکیل شهر بوده و الگوهای بافت تاریخی در آن وجود دارد که یکی از موارد اصلی در بازدیدها بود.
ماهان با بیان اینکه شرکتکنندگان از بافت فرسوده و رود درههای شهر بازدید به عمل آوردند، تصریح کرد: مجموعه دستکند زیرزمینی ارزانفود نیز مورد بازید قرار گرفته که سبب جلب توجه شرکتکنندگان شد.
وی با تصریح بر اینکه انواع بناها توسط دانشجویان و کارشناسان این اجلاس مورد بازدید قرار گرفت، گفت: ما پس از بازدیدها که هر روز صبح در ایام اجلاس انجام میشد، نشستهای تخصصی را برگزار کرده که معضلات شهری از دیدگاه اجرایی و علمی مطرح شد.
ماهان تأکید کرد: قصد ما این بود که در اجلاس به نتایج نهایی برای سیاستگذاری کلی برای اجرای طرحهایی در راستای حفظ بافت تاریخی و رشد و توسعه شهری دست پیدا کنیم.