رئیس ستاد توانمندسازی محرومین کشور گفت: متاسفانه با وجود تمام تلاشها و زحمات انجام شده در امر رسیدگی به محرومان، باز هم خلأهای بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ بنابراین نیروهای متحد انقلابی، خیرین و خیریهها نیز باید برای رفع این خلأها کمک کنند.
دکتر محسن رضایی در نشست مشترک اعضای موسسه خیریه توانمندسازان خوزستان که امروز (12 تیرماه) در قرارگاه کربلا سپاه حضرت ولیعصر(عج) در اهواز برگزار شد، با اشاره به تفسیر و تعابیر آیه 55 سوره مائده اظهار کرد: نمیتوان زکات را از نماز جدا کرد زیرا این آیه حاکی از این است که در حال رکوع هم زکات باید پرداخت شود. شاید تفسیر این آیه آن باشد که نماز بدون زکات قبول نیست یا در مقبول شدن آن شک و شبهه وجود دارد.
وی ادامه داد: این آیه وجود زکات عام را اثبات میکند. زکات امری مهم و همهجا همراه با نماز است، اما آیا چنین اندیشه و رویکردی در میان ما پاسداران، دولتمردان و مسئولان شکل گرفته که نماز و زکات جداشدنی نیستند و باید هر دو را با هم مورد توجه قرار داد؟ در این زمینه غفلت صورت گرفته است.
رئیس ستاد توانمندسازی محرومین کشور تصریح کرد: این ستاد قصد آغاز جهاد و نهضتی بر مبنای اسلامی و قرآنی دارد. این کار بُعد انقلابی نیز دارد زیرا در حال حاضر در شرایطی قرار داریم که دشمن میخواهد در جنگ اقتصادی، با انقلاب اسلامی درگیر شود و انقلاب اسلامی را شکست دهد؛ بنابراین هر اقدامی که برای کاهش فشار تحریمها و مشکلات اقتصادی بر زندگی مردم انجام دهیم، کاری انقلابی محسوب میشود.
رضایی ادامه داد: بنابراین باید کاری انقلابی و اسلامی را آغاز کنیم که این کار از سویی دیگر لبیک به مقام معظم رهبری است، پس یک کار ولایی نیز محسوب میشود. مفهوم آتش به اختیار مقام معظم رهبری که توسط برخی به اشتباه تفسیر شد، یعنی خلأهایی که توسط سیستمهای رسمی در کشور قابل حل نیست، توسط نیروهای متعهد و اثرگذار در چارچوب ارزشهای انقلاب حل و فصل شود.
وی عنوان کرد: متاسفانه با وجود تمام تلاشها و زحمات انجام شده در امر رسیدگی به محرومان، باز هم خلأهای بسیاری در این زمینه وجود دارد. خوشبختانه اکنون سپاه نیز قرارگاه محرومیتزدایی راهاندازی کرده است، اما باز هم خلأهایی وجود دارد؛ بنابراین نیروهای متحد انقلابی، خیرین و خیریهها نیز باید برای رفع این خلأها کمک کنند.
رییس ستاد توانمندسازی محرومین کشور با بیان اینکه پیشبینی این ستاد انجام کار انقلابی، اسلامی و ولایتی است گفت: در کمک و رسیدگی به محرومین دو زاویه دید و رویکرد کمکهای حمایتی و همچنین توانمندسازی وجود دارد. در رابطه با رویکرد حمایتی، کارهای فراوانی تاکنون توسط نهادهای حمایتی نظیر بهزیستی و کمیته امداد و ... صورت گرفته است. همچنین یارانهها کمک بسیار بزرگی است که سالانه به مبلغ 36 هزار میلیارد تومان توسط دولت بین مردم توزیع میشود که یک اقدام در جهت رسیدگی به محرومین با رویکرد حمایتی محسوب میشود.
رضایی ادامه داد: رویکرد حمایتی در رسیدگی به محرومین رویکرد خوبی است و اما فقر را ریشهکن نمیکند. تفاوت رویکرد توانمندسازی با رویکرد حمایتی در فقرزدایی است. یعنی هرچه فقیرزدایی با کارهای حمایتی انجام شود کماکان باز هم فقیر تولید میشود اما رویکردی که منجر به فقرزدایی میشود، رویکرد توانمندسازی است که این رویکرد نوعی نظریه اقتصادی و مدیریت و بسیار فراتر از مساله رسیدگی به محرومین است.
وی با اشاره به کاربردی بودن رویکرد توانمندسازی در رسیدگی به محرومین تصریح کرد: انتظار ما از ستاد توانمندسازی محرومین کشور این است که اگر میخواهند کار و فعالیت حمایتی انجام دهند باید به صورت موقتی باشد و اصل حرکت در توانمندسازی گذاشته شود. بنابراین مساله اصلی در این اقدام حرکت در حوزه محرومین، مناطق محروم و روستاهای محروم جهت توانمندسازی این مناطق است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: یکی از شعارهای ما در این ستاد محرومیتزدایی توسط محرومین و نه توسط دولت، مرفهان و یا سرمایهداران است اما قطعا تا محرومین بخواهند روی پا خود بایستند و از وضعیت فعلی خود خارج شوند، باید دولت و نهادهای دیگر کمکهای لازم را انجام داده و بسترهای لازم را برای رسیدن به این مهم فراهم کند.
رضایی ادامه داد: پس فلسفه کار ستاد باید توانمندسازی محرومین در نظر گرفته شود. البته فعالیتهای حمایتی را نیز نمیتوان انجام نداد و صفر کرد اما با یک نسبت 30 درصد یا 70 درصد یا 40 درصد میتوان کارهای حمایتی و فعالیتهای توانمندسازی را انجام داد تا بار اصلی کار به توانمندسازی معطوف شود.
وی در خصوص علل عدم شکلگیری رویکرد توانمندسازی در رسیدگی به محرومین در کشور عنوان کرد: بسیاری از گروههای جهادی که به روستاها و مناطق محروم اعزام میشوند، گزارش دادهاند که بسیاری از مردم روستایی به جای مشارکت در فعالیتهای جهادی این گروهها تنها به تماشای فعالیت گروههای یاد شده میپردازند؛ طبیعتا این چنین روندی به معنای رفع محرومیت نیست و اینگونه کشور هیچوقت به هیچ جایی نمیرسد .
رییس ستاد توانمندسازی محرومین کشور ادامه داد: ببینید در دهه اول انقلاب تا چه میزان راه و مدرسه احداث شد اما چون احداث این زیرساختها و بناها با مشارکت مردم و به دست مردم صورت نگرفت، مردم توانایی نگهداری از این راهها و مدارس احداث شده را پیدا نکردند و این فعالیتها مانند یک موجی بود که در مقطعی آمد و سپس رفت.
رضایی با اشاره به سخن امام(ره) مبنی بر اینکه شاید فلسفه قرضالحسنه در اسلام این باشد که اسلام میخواهد گداپروری را نفی کند، افزود: این جمله بسیار زیبا و بامفهوم در معنای همان مساله مهم توانمندسازی است تا مردم روی پای خودشان بایستند. موارد فراوانی از زحماتی که در این 40 سال پس از انقلاب کشیده شده وجود دارد. که عمدتا جنبه حمایتی داشتند اما بحث اصلی مدنظر ما توانمندسازی است.
وی با تاکید بر به اینکه در توانمندسازی محرومین به یک جهاد نیاز است، گفت: این ستاد میخواهد با این جهاد توانمندسازی، در واقع کاری اسلامی و ولایی انجام دهد که واقعا کار سادهای نیست. در دوره رضاشاه فرهنگ کشور از یک فرهنگ اقتصادی مولد و فعال به یک فرهنگ مصرفگرا تبدیل و جامعه ما یک جامعه مصرفی شد.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: این امر به این معنا است که دیگر واردات و صادرات و یارانهها و کمکهای دولتی به خوداتکایی مردم و نگاه به بیرون به نگاه به تواناییهای داخلی ترجیح داده شد. توانمندسازی دقیقا از همین نقطه باید شروع شود. ما در رویکرد توانمندسازی در رسیدگی به مردم سه مساله انگیزه، دانش و مهارت و فعالیت و عملیات را داریم. توانمندسازی باید از انگیزه شروع شود و اگر انگیزه به درستی وجود نداشته باشد هر چه محرومیتزدایی انجام شود باز هم به همان نقطه اولیه باز خواهیم گشت.
رضایی با اشاره به اهمیت توانمندسازی در دانش و فعالیت افزود: در حال حاضر چهقدر فوقلیسانس و دکترا در تولید راهگشا و موثر است. اگر موثر نیست باید جوانان ما حرفهای و متخصص و بامهارت شوند و تجربه کسب کنند و آموزش ببینند. توانمندسازی در فعالیت و عملیات را نیز عمدتا در جوانانی مشاهده میکنیم که دارای نوآوری و اختراع ولی فاقد امکانات لازم برای شروع فعالیت خود هستند و نیاز به حمایت اولیه دارند.
وی اظهار کرد: همه باید بیایند و کار جوانان و مردم راه بیندازند اما نقطه تمرکز این حرکت باید بر مناطق محروم و محرومان باشد. برای بخش غیرمحروم توانمندسازی بر عهده دستگاههای رسمی است اما هدفگذاری این اقدام جهادی بر توانمندسازی مناطق محروم است. ما هم در تهران کمکهای لازم را به استان میدهیم.
رییس ستاد توانمندسازی محرومین کشور با اشاره به تشکیل موسسه خیریه توانمندسازان در پنج استان کشور تصریح کرد: خوزستان آخرین استان در میان این پنج استان بود که این موسسه را تشکیل داد اما در همین مدت خیلی خوب حرکت کرده و افق این موسسهها را بسیار خوب میبینیم. امید است که همکاریها در این موسسه ادامه یابد. البته این موسسه نباید صرفا خیریه باشد بلکه باید یک موسسه خیریهای برای خیریههای دیگر استان باشد.
رضایی با بیان اینکه بزرگترین و مهمترین مشکل خیریههای سطح کشور نبود قانون جامع برای خیریهها و فعالیتهای خیریه است، عنوان کرد: بسیاری از مشکلات خیریهها به علت نبود صراحتهای قانونی لازم برای رفتار و برخورد دستگاهها با خیریهها است. در حال حاضر تیمی در تهران برای تدوین قانون جامع خیریهها تشکیل شده است. در استان هم خیریه توانمندسازان نباید در عرض دیگر خیریهها حرکت کند.
وی ادامه داد: موسسه خیریه توانمندسازان خوزستان باید خیریههای دیگر استان را که دارای ظرفیت توانمندسازی هستند به عنوان عضو خود به کار بگیرد و فعالیتهایی را که قابل واگذاری است به این موسسهها بسپارد. در خصوص فعالیتهایی که خیریه توانمندسازان قادر به انجام آن نیست ما در تهران برای کمک کردن پیگیریهای لازم را انجام میدهیم. در مجموع کاری که در ستاد توانمندسازی محرومین شروع شده کاری انقلابی و ارزشی و لبیک به مقام معظم رهبری است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: حسن این کار این است که مسئولان استان و استاندار نیز وارد آن شدهاند بنابراین با موانع کمتری ممکن است مواجه شویم اما باید همین موانع نیز با هماهنگی بین دستگاهها به صورت مرتب کاهش یابد. اکنون کسی که میخواهد وارد کار اقتصادی در بخش خصوصی وارد شود عمدتا با موانع اداری مواجه میشود که این موانع باید رفع شوند.
رضایی گفت: در سالهای گذشته طی توافقی با وزیر وقت کشاورزی مقرر شد تحت عنوان طرح کمربند سبز 500 هزار هکتار از اراضی پیرامون مرزها برای کشاورزی واگذار شود. هدف از چنین توافقنامهای این بود که با دادن اراضی در 40 تا 50 کیلومتری مرزها تعداد نیروهای مسلح مورد نیاز در مرزها کاهش یابد و از سویی مردم در این مناطق کشاورزی کنند اما تاکنون این کار مانده است که باید حل و فصل شود.
وی با اشاره به بازدید سال گذشته از بخش غیزانیه اهواز تصریح کرد: در بازدیدی که از این منطقه انجام دادیم وضعیت این بخش به مراتب بدتر از سیستان و بلوچستان مشاهده شد. این بخش جایی نیست که هیچ منفعتی برای کشور نداشته باشد و از این نظر وجود این وضعیت قابل تحمل باشد بلکه منطقهای است که روزانه بشکههای نفت از آن استخراج میشود و اقتصاد ملی را شکوفا میکند اما وضعیت آب شرب این بخش بسیار نگرانکننده است.
رییس ستاد توانمندسازی محرومین کشور با اشاره به اهمیت اجرای فاز دوم طرح 550 هزار هکتاری مقام معظم رهبری بیان کرد: این طرح باید حتما در استان خوزستان ادامه یابد زیرا به حکم رهبر انقلاب مصوب شده است و در آغاز این طرح برای 800 هزار هکتار تعریف شده بود که بعدا به 550 هزار هکتار کاهش یافت اما باید بحث آب شرب فاز دوم این طرح حتما پیگیری و تامین شود.