ضرورت پیش آگاهی کشاورزان در خصوص کرم ساقه خوار نواری برنج

صالح محمدی در گفت گو باخبرنگارتابناک گیلان درلنگرود اظهار کرد: آفات حشره‌ای برنج یکی از تهدیدهای جدی برای محصول برنج بوده و معمولاً منجر به کاهش عملکرد (۳۰ تا ۵۰ درصد محصول) و کیفیت محصول می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه کرم ساقه خوار نواری برنج یکی از مخرب‌ترین آفات برنج در بسیاری از کشورهای تولید کننده برنج در دنیا و ایران است، گفت: روش تشخیص خسارت این آفت در مزرعه به دو صورت بوده و این آفت به علت داشتن زندگی مخفی (لاروها داخل ساقه برنج) کنترل آن مشکل بوده و تهدیدی برای برنج کاری است.

محمدی با بیان اینکه آفات برنج در شرایط گیلان، ۲ تا ۳ نسل در سال ایجاد می‌کند، اضافه کرد: حشرات بالغ در دهه سوم فروردین ظاهر شده و نسل اول آن از اوایل اردیبهشت تا دهه سوم خرداد در شرایط گیلان ادامه پیدا می‌کند.

به گفته وی، خسارت این آفت در نسل اول، ایجاد جوانه‌های مرکزی مرده بوده و نسل دوم آفت از هفته اول تیرماه ظهور تا اواسط مرداد ماه ادامه دار و همچنین نسل سوم این آفت از دهه سوم مرداد شروع می‌شود، ولی سیکل زندگی آن در نسل سوم کامل نمی‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه حشره ساقه خوار از دمای ۲۵ تا ۳۲ درجه سانتی گراد بیشترین فعالیت را دارد و می‌تواند بیشترین خسارت را به برنج تحمیل کند، گفت: دمای بالاتر از ۳۲ درجه سانتیگراد اثر منفی در زندگی آفت داشته و حشره به تابستان گذرانی خواهد رفت و فعال نیست تا اینکه دمای محیط کمتر از ۳۲ درجه سانتیگراد شود. بارندگی باعث از بین رفتن شب پره های این آفت خواهد شد. همچنین بعد از بارندگی و خنک شدن هوا و کاهش دما در محدوده فوق مجدداً فعال می‌شود.

به گفته محمدی، از نکات مهم قابل توجه آفت ساقه خوار چنانچه در شب‌های بدون ابر یا شب‌های صاف که شبنم تشکیل می‌شود تخم‌های این آفت باز می‌شوند ولی در شب‌های ابری که شبنم تشکیل نمی‌شود دسته‌های تخم باز نخواهند شد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر از مدیریت تلفیقی محصول (Integrated crop Management) برای کنترل آفت ساقه خوار به کار گرفته می‌شود، افزود: در مدیریت تلفیقی محصول، محصول برنج محور اصلی بوده و گیاه را نسبت به عوامل خسارت زا تقویت می‌کند، اما در مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، آفت محور اصلی می‌باشد. هدف اصلی ICM کاهش مصرف آفتکش ها در شالیزار و حمایت دشمنان طبیعی و افزایش تنوع زیستی در شالیزار و همچنین ارتقای عملکرد محصول برنج است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان ادامه داد: در مدیریت ICM همه روش‌های زراعی شامل شخم پس از برداشت، کاشت زود هنگام برنج تا اواسط اردیبهشت (تا به نسل‌های خسارت زای آفت برخورد نکند)، انهدام ساقه‌های آلوده در مزرعه در هنگام وجین، استفاده فرمون های جنسی ساقه خوار و تله‌های نوری، استفاده از باکتری باسیل (محلول پاشی)، استفاده از زنبور تریکو گراما در نسل‌های اول و دوم هرکدام در دو تا سه بار رهاسازی را شامل می‌شود لذا از محلول پاشی حشره کش‌های مایع برای کنترل آفت ساقه خوار نواری برنج جدا خودداری شود، زیرا محلول پاشی حشره کش‌های شیمیایی باعث تلف شدن دشمنان طبیعی و افزایش جمعیت آفات درجه دوم خواهد شد.