دریاچه ارومیه سیراب می شود / عزم دولت اعتدال برای روان سازی آب به سمت دریاچه ارومیه

این رودخانه طی سال های اخیر به دلیل برداشت های غیر مجاز برای اراضی کشاورزی و همچنین آلودگی های ناشی از تخلیه فاضلاب های شهری و صنعتی با وضعیت ناگوار زیست محیطی مواجه بوده است.

دبی سالانه آب این رودخانه در سال های پرآب یک میلیارد و 200 میلیون مترمکعب می باشد.

طرح لایروبی بستر رودخانه آجی‌چای که بزرگترین و طولانی ترین رود منتهی به دریاچه ارومیه محسوب می شود جزو طرح هایی است که از سوی ستاد احیای دریاچه ارومیه به سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی واگذار شده است.

مجتبی جلیل زاده معاون حفاظت و بهره برداری سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی روز چهارشنبه در جریان بازدید تور خبری خبرنگاران از روند اجرای این طرح در محدوده شهرستان تبریزگفت :برای لایروبی آجی‌چای، این رودخانه را از سد شهید مدنی تا پیکره آبی دریاچه که در مجموع ۸۰ کیلومتر است به ۳ بازه تقسیم کردیم و در عرض ۳ ماه ۶۰ لایروبی در ۶۰ کیلومتر مسیر انجام گرفته است.

وی افزود: این پروژه از یک کانال دو مقطعی به عرض کف ۲۰ متر و به عمق ۲ تا ۳ متر برای انتقال دبی‌های پایین تشکیل یافته و برای هدایت سیلاب‌ها با دبی بالا طول بستر را کوتاه کرده و به ۱۵۰ متر کاهش داده و مسیر را بازگشایی کرده‌ایم.

جلیل زاده گفت: با جذب به هنگام اعتبار ۱۰ میلیارد تومانی برای لایروبی رودخانه‌های حوزه آبریز دریاچه ارومیه تا پایان شهریور ماه سال‌جاری کانال تکمیل آب به دریاچه ارومیه جاری شود.

خاطرنشان کرد: برای اینکار۶۱ دستگاه بیل مکانیکی و بولدوزر چرخ زنجیره‌ای لایروبی مسیر را انجام می‌دهند

وی با بیان اینکه با توجه به اینکه عرض بستر آجی‌چای وسیع است وقتی آب جاری می‌شود پخش شده و به دریاچه نمی‌رسد بنابراین لایروبی رودخانه آجی‌چای را در اولویت اول قرار داده‌ایم؛

جلیل زاده ، یکی از مزیت های مهم و تاثیر گذار لایروبی بستر تلخه رود را جمع آوری و هدایت آب های سرگردان و با دبی پایین در مسیر رود عنوان کرد و افزود: با اجرای این طرح برداشت های غیر مجاز از تلخه رود نیز از بین برده می شود که سازمان آب منطقه ای در این راستا نیز گام های مفید و موثری را تاکنون برداشته است.

به گفته وی تاکنون در جهت جلوگیری از برداشت های غیر مجاز از آب تلخه رود تعداد 118 ایستگاه پمپاژ در مسیر اجرای طرح لایروبی برداشته شده است که بیشتر این موتورهای پمپ در حوزه شهرستان تبریز و تعدادی قلیلی نیز در شهرستان اسکو قرار داشت.

جلیل زاده ادامه داد: در این زمینه تعداد 18 نهر منفک شده از تلخه رود نیز در شهرستان اسکو شناسائی شد که تعداد هشت مورد آن غیر مجاز بود که بلافاصله حذف شدند.

وی اظهار داشت: دخل و تصرفات زمین‌های کشاورزی اطراف رودخانه‌ها را هم با جدیت باز پس‌گیری کرده و حق آبه داخل رودخانه‌ها را نیز کنترل می‌کنیم.

این مسئول یادآور شد: 40 اکیپ گشت و کنترل و انسداد چاه‌های غیرمجاز در حال حاضر فعال هستند و تا کنون 351 حلقه چاه غیرمجاز را مسدود و بیش از یک هزار مورد را به مراجع قضائی معرفی کرده‌اند.

وی نصب کنتورهای هوشمند برای جلوگیری از اضافه برداشت را از دیگر اقدامات آب منطقه‌ای استان اعلام و اضافه کرد: در استان ما سالانه بیش از 170 میلیون متر مکعب اضافه برداشت صورت می‌گیرد.

وی افزود: تا کنون در سراسر استان بیش از 1000 دستگاه کنتور هوشمند مصرف آب و برق نصب شده است و تا شهریورماه سالجاری نیز سه هزار دستگاه کنتور هوشمند حجمی آب نصب می کنیم.

جلیل‌زاده با بیان اینکه تعداد 4 هزار و 880 حلقه چاه غیرمجاز در حوزه آبریز دریاچه ارومیه وجود دارد که این چاه‌ها سالانه 49 میلیون متر مکعب آب برداشت می‌کنند، افزود: تمام این چاه‌ها در عرض مدت حداکثر 2 سال مسدود خواهند شد.

وی در ادامه گفت: شورای عالی آب به عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در خصوص آب، طرح احیاء و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی را برای کل کشور تصویب و در این زمینه 15 پروژه تعریف کرده که 12 پروژه متعلق به شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی است.

جلیل زاده در بخشی از سخنان خود با بیان اینکه مصرف آب در آذربایجان شرقی بسیار زیاد است گفت: بیشترین میزان مصرف آب استان در بخش کشاورزی است که متاسفانه علی رغم این میزان مصرف، میزان بهره وری تولیدات کشاورزی رقم بسیار پایینی است بطوریکه حداکثر راندمان آبیاری در بخش کشاورزی آذربایجان شرقی، 40 درصد است.

به گفته وی میزان مصرف آب در سه بخش کشاورزی88، شرب 10و صنعت2 درصد است.

وی افزود: تنها در بخش آب شرب، 80 درصد بیشتر از میانگین استاندارد جهانی، آب مصرف می کنیم.

وی میزان استاندارد سرانه مصرف آب در شبانه روز را 150 لیتر عنوان کرد و گفت: سرانه مصرف آب در شبانه روز برای هر یک از مردم استان ما، 200 لیتر است.

جلیل زاده برای فرهنگ سازی استفاده بهینه از مصرف آب در استان از رسانه ها و مطبوعات استان خواست که در این مورد اقدامات جدی و لازم انجام دهند و کمبود آب در استان را جدی گرفته و بیش از پیش این فرهنگ سازی را انجام دهند

لایروبی 60 کیلومتر در مدت سه ماهه نخست امسال می تواند رکوردی در اجرای چنین طرح هایی به شمار برود.

مهندس رضا اللهیاری مجری طرح ساماندهی رودخانه های داخلی سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی در این بازدید خبری اظهار کرد: مجموع طول مسیر تلخه رود از محل سد شهید مدنی در تبریز تا ورود به دریاچه ارومیه افزون بر 90 کیلومتر است اما به دلیل کوهستانی بودن 10 کیلومتر اول که نیاز به لایروبی ندارد، طرح لایروبی در طول مسیر 80 کیلومتری به مورد اجرا گذاشته شده است.

وی افزود: بر این اساس فاز اول این طرح به طول 13.5 کیلومتر ، فاز دوم به طول 33.5 کیلومتر و فاز نهائی نیز به طول 33 کیلومتر هم اکنون در دست اجراست که پیشرفت عملیات اجرایی هر کدام از فاز های مربوطه جلوتر از برنامه زمان بندی شده پیش می رود.

اللهیاری گفت: اجرای لایروبی در 60 کیلومتر از مجموع 80 کیلومتر از طرح مزبور تنها در مدت سه ماهه نخست امسال صورت گرفته است که می تواند رکوردی در اجرای چنین طرح هایی به شمار برود.

وی، مجموع اعتبارات سال 1393 طرح لایروبی تلخه رود را 100 میلیارد ریال اعلام کرد که تمامی این رقم جذب شده است.

الهیاری افزود: برای سالجاری نیز دولت تدبیر و امید اعتباری معادل 100 میلیارد ریال به طرح مزبور تخصیص داده است که با جذب به هنگام آن می توان تا پایان شهریور ماه امسال آب تلخه رود در مسیرهای لایروبی شده تا ورود به دریاچه ارومیه جاری شود.

ای طرح لایروبی آجی چای (تلخه رود) با قدرت و جدیت تمام با استخدام سه پیمانکار در سه فاز اجرایی می شود.